Jakie dotacje dla firm w 2023? Gdzie szukać dofinansowania! - Poradnik GoWork.pl
Autor: Anna Bogusz
Potrzebujesz pomocy finansowej na rozpoczęcie działalności gospodarczej lub jej rozbudowę?
Sprawdź, z jakich dotacji dla firm możesz skorzystać w 2023 roku.
Założenie działalności gospodarczej wiąże się z dużymi wydatkami. Finanse dla wielu osób, które myślą o rozkręceniu własnego biznesu stanowią barierę nie do przeskoczenia. Jednocześnie przedsiębiorcy stanowią dla kraju dużą wartość. Tworzą miejsca pracy, dobrze prosperujące i znane na całym świecie marki oraz zasilają swoją ciężką pracą zasoby budżetu państwa. Dlatego też osoby przedsiębiorcze są wspierane w rozwoju działalności. Każdego roku różne projekty gwarantują zastrzyk gotówki zarówno na otwarcie firmy, jak i późniejsze koszty związane z jej działalnością. Jakie w 2023 roku?
Gdzie szukać dotacji dla firm?
Każdego roku osoby prowadząca firmę mają do dyspozycji różne projekty. Choć najczęściej mówi się o dofinansowaniach unijnych, to są także inne źródła dofinansowań. Dodatkowych pieniędzy na biznes można upatrywać w urzędzie pracy, w Banku Gospodarstwa Krajowego, czy Państwowym Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W każdym z tych miejsc obowiązują inne dotacje i warunki ich uzyskania.
Dotacja z PUP – dla kogo?
Osoby bezrobotne, opiekunowie osób z niepełnosprawnościami i absolwenci KIS i CIS mogą ubiegać się o uzyskanie dofinansowania z Powiatowego Urzędu Pracy. Dotacja stanowi bezzwrotne środki na założenie firmy. Jednak jest to dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej jednoosobowej, a więc nie mogą z niego skorzystać spółki. O pomoc nie może się ubiegać każdy. Konieczne jest spełnienie listy warunków. Najlepiej zapoznać się z informacjami w konkretnym urzędzie, ponieważ niektóre elementy mogą się różnić, np. terminy składania wniosków, czy zasady wydawania pieniędzy z dofinansowania. Pewne kryteria są jednak stałe. O dotacje może się starać osoba, która:
posiada status osoby bezrobotnej; w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie prowadziła działalności gospodarczej ani nie ma zawieszonej działalności; nie złożyła w innym urzędzie pracy wniosku o dotacje; nie przerwała stażu, szkolenia, czy przygotowania zawodowego z własnej winy; w ciągu ostatnich dwóch lat przed złożeniem wniosku nie była karana za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu; dotychczas nie otrzymała środków dofinansowania na uruchomienie firmy; ma uregulowane zobowiązania wobec funduszy celowych i nie jest objęta zajęciami komorniczymi; nie ma nieuregulowanych zobowiązań cywilnoprawnych.
Dotacja nie przysługuje osobom, które mają wpis do ewidencji działalności gospodarczej, a ich firma była prowadzona przez rok bezpośrednio poprzedzający dzień złożenia wniosku, a także osobom, które już otrzymały bezzwrotne środki z Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej.
Na co można wykorzystać dotację?
Mimo że wnioski są rozpatrywane w ramach konkursu, to skala ich przyznania jest duża. Warto na początku roku śledzić informacje w sprawie dofinansowania na stronach urzędów pracy, ponieważ wówczas często rusza pierwszy nabór wniosków. Rodzaj planowanej działalności gospodarczej zwykle nie ma znaczenia, lecz lepiej dopytać w konkretnym urzędzie. Kwotę dotacji można przeznaczyć zarówno na uruchomienie biznesu, jak i zakup różnych rzeczy koniecznych do jego prowadzenia w późniejszym czasie. Wydatki należy jednak argumentować we wniosku, wskazując na zastosowanie danej rzeczy w biznesie.
Kwota dotacji na podjęcie działalności gospodarczej wynosi sześciokrotność średniego wynagrodzenia. W 2023 roku jest to ok. 40 000 zł maksymalnej możliwej dotacji do uzyskania.
Jak uzyskać dotację?
Ubiegając się o dotacje, przede wszystkim trzeba złożyć wniosek o dofinansowanie. Jednak przed przystąpieniem do dopełnienia formalności, najlepiej jest zapoznać się z informacjami na stronie internetowej konkretnego urzędu pracy lub skontaktować się z nim osobiście, by poznać szczegółowe kryteria składania wniosków. Urząd może oprócz wniosku wymagać np. takich dokumentów jak kopia koncesji, zezwolenia, potwierdzenie posiadania uprawnień, kwalifikacji, referencje. Konieczne jest także dostarczenie potwierdzenia zabezpieczenia dotacji w postaci np. poręczenia, czy weksla.
Zwykle jednak nie wymaga się od wnioskodawcy wkładu własnego, lecz korzystniej, jeśli wnioskodawca podejmujący działalność ma już przygotowane pewne środki na start. Oprócz podania we wniosku danych osobowych bardzo ważne jest przygotowanie biznesplanu. W dokumencie Powinien się znajdować opis biznesu, motywy do założenia firmy, dane dotyczące planowanej sprzedaży produktów lub usług, informacje na temat klientów, sposobów promocji, czy analizy konkurencji i ryzyka. Wniosek należy złożyć przez internet lub bezpośrednio w urzędzie pracy. Urząd rozpatruje dokument w ciągu 30 dni. Warto pamiętać, że złamanie warunków umowy z urzędem może się wiązać z koniecznością zwrotu środków.
Dotacje na założenie firmy dla pracujących
Większość dotacji zwykle przyznawana jest osobom znajdującym się w trudnej sytuacji, bezrobotnym. Jednak są wyjątki. Lokalne Grupy Działania oferują wsparcie finansowe dla projektów biznesowych, kulturowych i inwestycyjnych na terenach wiejskich oraz w miastach z liczbą mieszkańców do 20 000. Celem działań jest aktywizacja lokalnej społeczności i pobudzenie przedsiębiorczości. Są to instytucje zrzeszające organizacje i mieszkańców gmin. Dotacja z LGD pomaga w otwarciu nowej firmy, jak i rozwoju istniejącej. O dotacje mogą się ubiegać mieszkańcy gmin wchodzących w obszar działania LGD. Już działająca firma powinna być zarejestrowana i mieć uregulowane składki do ZUS.
Ważne, aby firma funkcjonowała przynajmniej rok w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku. Musi mieć także siedzibę na terenie gminy zrzeszonej LGD. Powinna tworzyć przynajmniej jedno miejsce pracy. Tym, co wyróżnia te formy dotacji, jest brak konieczności bycia osobą bezrobotną. Dotacja jest bezzwrotna. Można ją wykorzystać np. na wyposażenie, maszyny i urządzenia, czy zakup programowania. Jednak nie pokrywa wydatków związanych z księgowością, ZUS-em, czy marketingiem. Kwota dotacji wypłacona jest w transzach, najpierw 80%, a następnie 20%. Pomoc zwykle wynosi od 50 tys. zł do 100 tys. zł.
Unijne dotacje dla firm
Dotacje unijne przyznawane są na różne cele w zależności od programu. Przykład stanowi cel automatyzacji, obniżania kosztów produkcji, wsparcia reklamy przedsiębiorstwa, czy wprowadzania nowych produktów do oferty. Niektóre dotyczą także szkoleń, czy doradztwa. O dotacje dla jednoosobowej działalności gospodarczej z Unii Europejskiej mogą się ubiegać osoby bezrobotne, opiekunowie osób z niepełnosprawnościami, osoby bierne zawodowe, imigranci, ubogie osoby pracujące, reemigranci, osoby odchodzące z rolnictwa. Dotacje w zależności od programu można przeznaczyć m.in. na reklamę, wyposażenie, czy środki trwałe działalności. Fundusze unijne dzielone są na programy centralne dla przedsiębiorców całej Polski, programy regionalne dzielone na województwa, oraz programy dla sześciu wybranych województw.
Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki
W programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki uwzględniono konkursy w związku z polityką spójności na lata 2021-2027. Program obejmuje między innymi wsparcie w zakresie prac badawczo-rozwojowych, automatyzacji, robotyzacji. Plany związane z programem obejmują 53 nabory. Budżet programu wynosi blisko 8 miliarda euro. Celem programu jest zwiększenie potencjału w obszarze badań i innowacji, wzrost konkurencyjności MŚP, transformacja przemysłowa, czy transformacja gospodarki w kierunku Przemysłu 4.0. Wsparcie obejmuje również wykorzystanie zielonych technologii. Wcześniejsze projekty tej serii pozwoliły tworzyć tysiące projektów i miejsc pracy. Z programów w ramach FENG mogą skorzystać zarówno duże, średnie, jak i małe przedsiębiorstwa. Także uczelnie wyższe, instytuty badawcze, ośrodki przedsiębiorczości, instytucje finansowe mogą wziąć udział w programie.
Dofinansowanie z UE
Granty na Eurogranty to projekt wspierający innowacyjność i umiędzynarodowienie polskich przedsiębiorców z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Działania obejmują wsparcie w przygotowaniu projektów realizowanych w ramach programów UE, między innymi przygotowanie, prezentacja projektów, poszukiwanie partnerów. Z programu mogą skorzystać MŚP, uczelnie wyższe, jednostki naukowe, organizacje badawcze. Maksymalne dofinansowanie w projekcie wynosi 100%. Składanie wniosków planowo ma ruszyć latem 2023.
Laboratorium Innowatora – budżet na program obejmuje 11 milionów złotych. Wspiera samozatrudnienie i zakładanie startupów. Finansowanie dotyczy programów mentoringowych, które pomagają w weryfikacji założeń biznesowych pomysłodawców. Program oferuje dostęp do przestrzeni pracy, prototypów, laboratorium. Środki przyznawane są na działania monitoringowe i doradcze, zakup materiałów i surowców do weryfikacji założeń biznesowych. Konkurs skierowany jest do instytucji biznesowych. Maksymalny poziom dofinansowania unijnego projektu wynosi 100%.
Mikro, małe i średnie firmy mogą uzyskać nawet do 50% dofinansowania z funduszy europejskich w projekcie związanym z rozwojem działalności, zwiększeniem dostępu do tradycyjnych i perspektywicznych rynków MŚP. Celem konkursu jest wzmocnienie potencjału eksportowego, wspieranie trwałego wzrostu i konkurencyjności czy tworzenie miejsc pracy. Dofinansowanie dotyczy promowania polskich marek produktowych z sektora MŚP, wsparcie w strategii ekspansji zagranicznej, dopasowanie produktów i usług. Budżet konkursowy wynosi 155 milionów złotych.
Startup Booster Poland z budżetem 91 mln złotych to projekt, który pomaga przyspieszyć rozwój przedsiębiorstwa w Polsce. Dofinansowanie obejmuje akceleracyjne programy rozwojowe dla startupów. W obszar finansowania wchodzi np. mentoring specjalistyczny, wsparcie działalności na arenie międzynarodowej. Program skierowany jest do MŚP i instytucji biznesowych, a maksymalne dofinansowanie to 100%.
Programy dla regionów
Niektóre programy dostępne są jedynie w wybranych regionach.
Fundusze Europejskie dla Kujaw i Pomorza 2021-2027 – celem programu jest wzmocnienie potencjału gospodarczego i społecznego regionu. Program obejmuje kilka obszarów, m.in. obszar przedsiębiorczości na rzecz zwiększenia aktywności przedsiębiorstw w B + R poprzez wsparcie infrastruktury B+R wykonywania i zakupu B+R, wzmacnianie produktywności i innowacyjności oraz cyfryzacji w sektorze publicznym i MŚP. W ramach obszarów przedsiębiorczości planowane jest przyznanie ponad 800 dotacji.
Fundusze Europejskie dla Dolnego Śląska 2021-2027 – 1,673 miliarda euro przeznaczone jest na województwo dolnośląskie w ramach programu wspierającego obszar polityki opartej na inteligentnej Europie, przyjaznej dla środowiska, niskoemisyjnej Europie, lepiej połączonej, silniejszej w wymiarze społecznym i bliżej obywateli. Z programu mogą korzystać również przedsiębiorstwa, na m.in. innowacje, prace badawczo-rozwojowe, inwestycje w obszarze wdrożenia B+R, instalacje odnawialnych źródeł energii, czy zmiany źródeł ciepła i ograniczenie CO2.
Różne budżety otrzymają także programy obejmujące fundusze unijne dla województwa lubelskiego, lubuskiego, łódzkiego, dla Małopolski, Mazowsza, woj. opolskiego, dla Podkarpacia, woj. Podlaskiego, Pomorza, woj. Śląskiego, Świętokrzyskiego, Warmii i Mazur, Wielkopolski, Pomorza Zachodniego. Główne zagadnienia programów obejmują m.in. ekspansję zagraniczną, infrastrukturę, projekty B+R, instalacje urządzeń OZE, termomodernizacje budynków, poprawę efektywności energetycznej, wdrażanie innowacyjnych produktów, nowoczesnych maszyn i urządzeń, cyberbezpieczeństwo. Informacji na temat programów warto szukać na stronie konkretnych województw, ponieważ programy, choć z założenia obejmują również rok 2023, to na początku roku jeszcze nie zostały ogłoszone.
Ścieżka Smart
Ścieżka Smart to rozwiązanie wspierające działalność badawczo-rozwojową, innowacyjną i inwestycyjną. Program Smart skierowany jest do osób dopiero rozpoczynających swoją działalność, jak i takich, którzy są w trakcie rozwoju oraz tych, o stabilnej pozycji na rynku produktów i usług. Ścieżka Smart jest finansowana przez budżet niemal 4,4 miliarda euro. Wspiera projekty wdrażające innowacje oraz badawczo-rozwojowe. Małe i średniej firmy mogą wybrać jeden moduł, a duże firmy muszą zrealizować zarówno moduł badawczy, jak i rozwojowy. Moduł może obejmować np. rozwój nowych metod produkcji, czy wykorzystanie nowych surowców, jednak możliwości jest znacznie więcej.
Kompleksowy projekt może zostać przeznaczony na cyfryzację, zazielenienie przedsiębiorstw, infrastrukturę badawczo-rozwojową, czy rozwój kompetencji i internacjonalizacji. Na każdy moduł przypada inny poziom dofinansowania. Przykładowo prace badawczo-rozwojowe wiążą się z dofinansowaniem 80% kosztów kwalifikowanych, a produkcyjne do 75%. Wysokość wsparcia uzależniona jest również od wielkości firmy. Co ciekawe na wyższe wsparcie mogą liczyć mniejsze przedsiębiorstwa.
Jak wziąć udział w programie Ścieżka Smart?
Aby skorzystać z dotacji Ścieżki Smart, należy spełnić kryteria obligatoryjne, czyli:
prowadzenie działalności na terenie RP, brak wykluczenia z konkursów o dotacje, spełnienie efektu zachęty dla małych i średnich przedsiębiorstw, stworzenie spójnego projektu, projekt powinien mieć zapewnione finansowanie, musi być zgodny z zasadą równości i niedyskryminacji, powinien spełniać zasadę zrównoważonego rozwoju, duże firmy muszą prowadzić współpracę z podmiotami sektora MŚP.
Kryteria modułów obejmują również zasoby ludzkie, techniczny i racjonalny harmonogram wykonania. Uzyskanie dotacji wiąże się z kryteriami rankingującymi i rozstrzygającymi. Na podstawie kryteriów rankingujących projekt jest punktowany. Nabory do Ścieżki w zależności od wielkości firmy odbywają się od lutego do końca października 2023 roku. Dokładne informacje w sprawie naboru można znaleźć na stronie biznes.gov.pl. Wnioski o udział w Ścieżce Smart przyjmuje Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Dotacje z Banku Gospodarstwa Krajowego
Wsparcie na starcie to program realizowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poprzez Bank Gospodarstwa Krajowego. Są to nisko oprocentowane pożyczki na otwarcie działalności gospodarczej i utworzenie stanowisk pracy. Dofinansowanie ma formę pożyczki, o którą mogą się ubiegać:
absolwenci do 4 lat od ukończenia uczelni lub uzyskania tytułu zawodowego, studenci ostatniego roku 1 lub 2 stopnia, osoby posiadające status bezrobotnego, opiekunowie osób z niepełnosprawnościami.
Maksymalna kwota dotacji wynosi 20-krotność przeciętnej pensji, czyli w 2023 roku do ok. 130 000 zł. Cechą pożyczki jest niskie oprocentowanie na długi okres spłaty (do siedmiu lat). Program pomaga w otwarciu jednoosobowej działalności gospodarczej. Jednak w momencie podpisania umowy pożyczki firma już powinna być aktywna. Pożyczka wymaga zabezpieczenia, np. w postaci weksla własnego pożyczkobiorcy, czy poręczenia osoby fizycznej. Środki można przeznaczyć na kwestie związane z otwarciem biznesu, takie jak środki trwałe, maszyny, samochody, towary do sprzedaży.
Dotacje z PFRON
Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przyznaje dotacje na podjęcie działalności gospodarczej, które pomagają przedsiębiorczym osobom niepełnosprawnym w samozatrudnieniu. Jest to bezzwrotna pomoc dla osób z niepełnosprawnościami, zarejestrowanych w urzędzie pracy jako bezrobotne lub poszukujące pracy. Dofinansowanie jednoosobowej działalności gospodarczej w 2023 roku mieści się w przedziale 6 – 15 krotności średniej krajowej. Wyższa kwota przyznawana jest osobom, które deklarują dłuższe prowadzenie działalności. Dotacje z PFRON można wykorzystać na zakup maszyn, sprzętu, urządzeń, oprogramowania, kursów, reklamy, doradztwa czy uzyskanie pozwoleń.
Aby otrzymać dotacje, należy złożyć wniosek w Powiatowym Urzędzie Pracy odpowiednim ze względu na miejsce zamieszkania oraz zobowiązać się do prowadzenia działalności gospodarczej lub członkostwa w spółdzielni socjalnej przez przynajmniej 12 miesięcy. Działalność należy zarejestrować po przyznaniu dotacji na jej rozpoczęcie. W trakcie rozpatrywania wniosków brane są pod uwagę przewidywane efekty ekonomiczne przedsięwzięcia, kalkulacja wydatków na uruchomienie działalności, uprawnienia i kwalifikacje wnioskodawcy, czy jego wysokość środków własnych.
